Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła 11 marca 2020 r. pandemię koronawirusa. Obszar dużej liczby zachorowań na wirusa COVID-19 objął już znaczną część globu i dalej gwałtownie się rozszerza. Sytuacja, w której się znajdujemy odciska piętno na każdej branży gospodarki, znajdującej się – jak podkreśla wielu ekspertów – w stanie kryzysu gospodarczego. „Nie jest to jednak kryzys związany z rynkami finansowymi, jak większość kryzysów z ostatnich dziesiątek lat, ale mający zupełnie inny charakter, bo skonsolidowany z przepływem ludności. Wydaje się, że im mniej oczywisty, tym większy niepokój budzi również wśród przedsiębiorców” – ocenia Sebastian Gołębiewski, Członek Zarządu GRUPY4 Fundusze Europejskie.
W tej niezwykle trudnej sytuacji, w której znaleźli się polscy przedsiębiorcy, powstają liczne inicjatywy wspierające, podejmowane tak na szczeblu centralnym z ogłoszoną 18 marca br. rządową Tarczą Antykryzysowa na czele, jak i podejmowanych przez najważniejsze instytucje, dysponujące funduszami europejskimi zgodnie z rekomendacjami Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.
„Koronawirus wpływa nie tylko na nasze zdrowie. Zdajemy sobie sprawę, że może też wpływać na inwestycje unijne. W tej chwili ponad 23 tysiące obywateli, firm i instytucji prowadzi 60 tysięcy takich inwestycji. Mamy 161 trwających naborów wniosków, których efektem będą kolejne setki projektów. Nasz pakiet rekomendacji to taka tarcza antykoronawirusowa dla beneficjentów i odpowiedź na postulaty środowisk przedsiębiorców” – poinformowała minister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
Rekomendacje zostały skierowane do instytucji państwowych odpowiedzialnych za inwestowanie funduszy unijnych, czyli np. urzędów marszałkowskich, Wojewódzkich Urzędów Pracy czy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Traktując każdy przypadek indywidualnie, będą one mogły w uzasadnionych przypadkach:
- wydłużyć terminy zakończenia naborów wniosków, które właśnie trwają;
- wydłużyć terminy rozliczania i zamykania inwestycji unijnych;
- rozliczać, na przykład przedsiębiorcom, wydatki między innymi na spotkania, szkolenia czy wyjazdy, które się nie odbyły z powodu koronawirusa;
- zmienić plan kontroli wydatków z funduszy unijnych i część z nich przesunąć na później, tak żeby uwzględnić trudniejszą sytuację w firmach i u siebie (np. dużą liczbę pracowników na pracy zdalnej);
- pozwolić ekspertom oceniającym wnioski pracować zdalnie.
Nowe terminy konkursów, nowe zasady oceny
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
NCBR wprowadziło zmiany ułatwiające realizację projektów oraz ubieganie się o dotacje w obliczu ograniczeń wprowadzanych przez właściwe instytucje i służby sanitarno-epidemiologiczne. W ślad za decyzjami Rady Ministrów, w tym Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Dyrektor NCBR zaplanował wprowadzenie następujących rozwiązań w zakresie POIR: od 16 marca wprowadzone zostały zmiany w regulaminach konkursów, umożliwiające spotkania członków panelu z Wnioskodawcą za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Oznacza to, że panele z Wnioskodawcami zaplanowane po tej dacie zostaną przełożone na późniejszy termin albo odbędą się za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Terminy paneli będą ustalane na bieżąco.
„Obecna sytuacja pozwala nam na większą elastyczność w podejściu do kwalifikowalności części kosztów i realizacji harmonogramów prac badawczo – rozwojowych. W ramach nadzoru i kontroli czasowo zawieszamy realizację wizyt na rzecz kontroli opartych na dokumentach przekazanych elektronicznie. Wizje lokalne u beneficjentów zrealizujemy po ustaniu zagrożenia. (…) Jesteśmy w tej szczególnej sytuacji z Wami. Dokładamy wszelkich starań by przedsiębiorcy, uczelnie i instytutu badawcze miały możliwie najlepsze warunki do realizacji projektów” – powiedział dyrektor NCBR dr. inż. Wojciech Kamieniecki.
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jako pierwsza instytucja zdecydowała się również na wydłużenie dwóch naborów wniosków w konkursach:
- GameINN – z 16 marca 2020 r. na 17 kwietnia 2020 r.
- Projekty Aplikacyjne – z 3 kwietnia 2020 r. na 27 kwietnia 2020 r., oraz następnie konkursu:
- Szybka ścieżka: II runda - z 3 kwietnia 2020 r. na 20 kwietnia 2020 r., III runda - z 30 kwietnia 2020 r. na 18 maja 2020 r., IV runda - z 1 czerwca 2020 r. na 18 czerwca 2020 r.
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w porozumieniu z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej również rozpoczęła wdrażanie rozwiązań, które mają przyczynić się do minimalizacji wpływu pandemii wirusa SARS-CoV-2 na sytuację wnioskodawców i beneficjentów. W tym celu: oceny wniosków o dofinansowanie będą kontynuowane z wykorzystaniem zdalnej pracy ekspertów. W przypadku posiedzeń paneli ekspertów, w których wymagany jest osobisty udział wnioskodawcy, PARP podjęła decyzję o zawieszeniu tych spotkań do dnia 3 kwietnia 2020 r. Obecnie opracowywana jest możliwość przeprowadzenia spotkań z wykorzystaniem telekonferencji.
Ewentualne zmiany w realizowanych projektach będą ustalane indywidualnie z beneficjentem. W zależności od konkretnego przypadku i po przeprowadzeniu oceny rzeczywistego wpływu obecnej sytuacji na realizowany projekt PARP przewiduje możliwość zawarcia aneksów do umów: wydłużających czas realizacji projektu, wydłużających terminy składania wniosków o płatność lub dotyczących zmiany spodziewanych efektów projektów. Ponadto przewiduje się możliwość uznania wydatków za kwalifikowane, te które zostały poniesione w związku z odwołanymi spotkaniami, szkoleniami czy wyjazdami. Analiza będzie prowadzona podobnie jak w przypadku zmian do umów, tj. na podstawie indywidualnych uzgodnień z beneficjentem i w oparciu o postanowienia zawarte w umowie o dofinansowanie.
„Pandemia koronawirusa będzie miała wpływ na realizację znaczącej liczby wspomnianych projektów. W zasadzie wszystkie imprezy odbywające się w krajach zagrożonych koronawirusem są odwoływane i odkładane. Stosujemy się do rekomendacji MFiPR i wychodzimy naprzeciw beneficjentom. Jednocześnie uspokajamy ich, żeby nie obawiali się konsekwencji związanych z niespełnieniem wymaganych dotychczas wskaźników i rozwiązywania umów o dofinansowanie” — podkreślił w wywiadzie dla Pulsu Biznesu - Arkadiusz Dewódzki, dyrektor departamentu internacjonalizacji przedsiębiorstw w PARP.
Wydłużony został okres przyjmowania wniosków o dofinansowanie we wszystkich konkursach, których zakończenie przypada na marzec oraz kwiecień 2020 r.:
- Badania na rynek – konkurs ogólny, konkurs na rzecz miast średnich, konkurs z komponentem programu „Dostępność Plus” z 23 kwietnia 2020 r. na 12 maja 2020 r.
- Go to Brand „EXPO Dubaj” z 31 marca 2020 r. na 14 maja 2020 r.
- Fundusze norweskie: Technologie przyjazne środowisku, Technologie poprawiające jakość życia, Innowacje w obszarze wód morskich i śródlądowych, Schemat małych grantów dla przedsiębiorczych kobiet z 31 marca 2020 r. na 14 maja 2020 r.
Bank Gospodarstwa Krajowego
BGK przygotowuje we współpracy z ministerstwami i sektorem bankowym szereg specjalnych rozwiązań, z których będą mogły skorzystać firmy dotknięte trudną sytuacją związaną z pandemią COVID-19.
Proponowany pakiet pomocy BGK dla przedsiębiorstw obejmuje:
- systemy gwarancji: gwarancje de minimis – pakiet pomocy dla mikro-, małych i średnich firm oraz gwarancje dla średnich i dużych firm z Funduszy Gwarancji Płynnościowych;
- system dopłat: dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych dla małych, średnich oraz dużych firm dotkniętych skutkami COVID-19, które miały zdolność kredytową na koniec 2019 roku;
- wsparcie z wykorzystaniem funduszy unijnych: BGK współpracuje z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej i analizuje możliwości wprowadzenia zmian w obsługiwanych przez bank programach, np. pożyczkach unijnych, Funduszu Kredytu Technologicznego czy POIR.
Najważniejsze zmiany w działaniu Kredyt na innowacje technologiczne to m.in.:
- wydłużenie naboru wniosków w trwającym konkursie do z 23 kwietnia 2020 r. na 24 czerwca 2020 r.;
- wydłużenie z 30 do 60 dni terminu na podpisanie umowy kredytu technologicznego pomiędzy przedsiębiorcą a bankiem kredytującym;
- wydłużenie z 37 do 67 dni czasu na przesłanie do BGK dokumentów wymaganych do zawarcia umowy o dofinansowanie;
- wydłużenie z 10 do 12 miesięcy czasu na dostarczenie dokumentacji środowiskowej oraz pozwolenia na budowę.
„W GRUPIE4 śledzimy wszystkie aktualne komunikaty, wydawane przez najważniejsze instytucje, dysponujące funduszami unijnymi i staramy się zapewnić naszym klientom odpowiednie wsparcie, adekwatne do sytuacji. Informujemy o zmianach w regulaminach poszczególnych konkursów, nowych terminach naborów oraz przygotowujemy klientów do spotkań panelowych z ekspertami w nowej formule - za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej” – podsumowuje Tomasz Berchiet, Członek Zarządu GRUPY4 Fundusze Europejskie.
Wszelkie bieżące informacje o zmianach w świecie funduszy europejskich, spowodowanych pandemią koronawirusa, również na kanałach GRUPY4 Fundusze Europejskie w mediach społecznościowych.
20 marca 2020 r.